GARIZUMAKO I. DOMEKA
A urtean
I. Irakurgaia
Lehen gurasoen sortzea eta hareen pekatua.
Hasiera liburutik
Has 2, 7-9; 3, 1-7
Jainko Jaunak gizona moldatu eban lurreko
hautsez eta bizi-arnasa bota eutson sudur-zuloetara, eta gizona bizidun bihurtu
zan.
Gero,
Jainko Jaunak baratze bat landatu eban Edenen, sortalderantz, eta han ipini
eban berak moldatutako gizona. Jainko Jaunak mota guztietako zuhaitzak sortu
ebazan lurretik, begientzat eder eta ahoarentzat gozo, eta baratzearen erdian
biziaren zuhaitza eta onaren eta txarraren ezagutza emoten eban zuhaitza
landatu ebazan.
Sugea zan Jainko Jaunak egindako piztietan
maltzurrena. Sugeak esan eutson emakumeari: «Galarazo egin ei deutsue Jainkoak
baratzeko arbola guztietako frutuetatik jatea».
Emakumeak erantzun eutson: «Baratzeko
zuhaitzen frutuetatik jan daikegu; baratze erdian dagoan zuhaitzaz bakarrik
esan deusku Jainkoak: "Horretatik ez jan, ezta ikutu be hori, hil nahi ez
badozue"».
Sugeak esan eutson emakumeari: «Ez zarie
hilko, ez! Ondo daki Jainkoak, horretatik jan orduko, begiak edegiko jatzuezala
eta bera lakoak izango zariela, onaren eta txarraren ezagutzaren jaube».
Emakumeak, zuhaitza jateko gozo eta
begientzat eder eta ezaguera lortzeko ona zala ikusirik, haren frutuetako bat
hartu eta jan egin eban; gero, senarrari emon eutson eta harek be jan egin
eban. Orduan begiak edegi jakezan eta narru gorri egozala ohartu ziran. Iko-orri
batzuk josi eta estalki bana egin eben.
Jaunak esana.
Erantzun Salmoa
Sal 51 [50], 3-4. 5-6ab. 12-13. 14 eta 17 (R/. ik. 3a)
R/. Erruki, Jauna, pekatu egin dogu-eta.
V/. Erruki nitaz, ene Jainko, zeure maitasunaz,
kendu
nire hobena zeure neurribako errukiaz.
Garbitu
nagizu zeharo neure errutik,
garbitu
neure pekatutik. R/.
V/. Autortzen dot, bai, neure hobena,
begi
aurrean dot eten barik neure pekatua.
Zure
aurka, zure aurka bakarrik, egin dot pekatu,
zure
begietan oker dana egin dot. R/.
V/. Ene Jainko, sortu bihotz garbia nigan,
barritu
arnasa sendoa nire barruan.
Ez
nagizu bota zeure aurretik,
ez
kendu niri zeure arnasa santua. R/.
V/. Poztu nagizu barriro zeure salbazinoaz,
sendotu
nagizu zeure arnasa oparoaz.
Edegi,
Jauna, nire ezpanak,
eta
nire ahoak iragarriko dau zure gorespena. R/.
II. Irakurgaia
II. irakurgai hau era laburrean ik. honen ondoren.
Pekatua ugaritu bazan,
askoz ugariago
zabaldu zan onginahia.
San Paulo Apostoluak Erromatarrei egindako epistolatik
Erm 5, 12-19
Senideok: Gizon baten bidez sartu zan
pekatua munduan, eta pekatuaren bidez heriotza; holan, heriotza gizaki
guztiengana zabaldu zan, guztiek egin ebelako pekatu. Egia da legea baino lehen
bazala pekatua munduan; baina pekatua ez jako inori ezartzen, legerik ez
badago. Halan be, Adamengandik Moisesenganaino nagusi izan zan heriotza
gizakien gain, baita Adamen hutsegitearen antzeko pekaturik egin ez ebenen gain
be. Adam etortzekoa zanaren irudi da.
Baina Jainkoaren dohaiagaz ez da pekatuagaz
lez jazotzen. Izan be, gizon bakar baten pekatuaz danak hil badira be, askoz
ugariago zabaldu da danentzat
Jainkoaren grazia eta dohaia, beste gizon bakar bati esker, hau da, Jesu
Kristori esker. Eta ondorioei dagokienez be, Jainkoaren dohaiagaz ez da gizon
bakarraren pekatuagaz lez jazotzen. Izan be, pekatuak, bakarra izan arren,
danen gatxespena izan dau ondorio; dohaiak, barriz, pekatuak asko izan arren,
danen parkamena.
Gizon bakarraren pekatuagaitik heriotza
nagusitu bazan, zenbatez gehiago ez ete dira betiko bizian nagusi izango bakar
bategaitik, Jesu Kristogaitik, salbazinoaren grazia eta dohai oparoa hartzen
dabenak!
Beraz, baten pekatuak gizaki guztiei
gatxespena ekarri eutsen lez, baten leialtasunak gizaki guztiei salbazinoa eta
bizia ekarri deutse. Eta baten obedientzia ezagaitik guztiak pekatari egin
ziran lez, baten obedientziagaitik guztiak zuzen egingo dira.
Jaunak esana.
II. irakurgaia era laburrean
Pekatua ugaritu
bazan,
askoz ugariago
zabaldu zan onginahia.
San Paulo Apostoluak Erromatarrei egindako epistolatik
Erm 5, 12. 17-19
Senideok: Gizon baten bidez sartu zan
pekatua munduan, eta pekatuaren bidez heriotza; holan, heriotza gizaki
guztiengana zabaldu zan, guztiek egin ebelako pekatu.
Gizon bakarraren pekatuagaitik heriotza
nagusitu bazan, zenbatez gehiago ez ete dira bakar bategaitik, Jesu
Kristogaitik, nagusi izango betiko bizian salbazinoaren grazia eta dohai oparoa
hartzen dabenak!
Beraz, baten pekatuak gizaki guztiei
gatxespena ekarri eutsen lez, baten leialtasunak gizaki guztiei salbazinoa eta
bizia ekartzen deutsez. Eta baten obedientzia ezagaitik guztiak pekatari egin
ziran lez, baten obedientziagaitik guztiak zuzen egingo dira.
Jaunak esana.
Ebanjelio aurreko txatala
Mt 4, 4b
V/. Gizakia ez da ogiz bakarrik bizi,
Jainkoaren
ahotik urteten dauan hitz guztitik baino.
Ebanjelioa
Jesusek barau
egin berrogei egunez,
eta tentaldiak
jasan.
✠ Jesu Kristoren Ebanjelioa San Mateoren liburutik
Mt 4, 1-11
Aldi haretan, Espirituak basamortura eroan
eban Jesus, deabruak tentatu egian. Berrogei egun eta berrogei gau baraurik
egon ostean, azkenean gosetu egin zan.
Hurreratu jakon tentatzailea eta esan
eutson: «Jainkoaren Semea bazara, esaizu harri honeek ogi bihurtu daitezala».
Jesusek erantzun eutson: «Liburu Santuan
idatzia dago: “Gizakia ez da ogiz bakarrik bizi, Jainkoaren ahotik urtetan
dauan berba guztitik baino”».
Orduan, deabruak uri santura, Jerusalemera,
eroan eban eta tenpluaren goreneko ertzean ipinirik, esan eutson: «Jainkoaren
Semea bazara, bota egizu zeure burua goitik behera, idatzita dago-eta: “Bere
aingeruei agindu deutse zu jagoteko”, eta “eskuetan eroango zaitue, harriakaz
estropezu egin ez dagizun”».
Jesusek erantzun eutson: «Beste hau be
idatzita dago: “Ez tentatu Jauna, zeure Jainkoa”».
Orduan, deabruak mendi handi batera eroan
eban eta, munduko erreinu guztiak eta hareen edertasuna erakutsiz, esan eutson:
«Hori guztiori emongo deutsut, ahuspez gurtzen banozu».
Orduan Jesusek esan eutson: «Alde hemendik,
Satanas! Idatzita dago-eta: “Jauna zeure Jainkoa gurtuko dozu eta bera bakarrik
zerbiduko”».
Orduan, deabruak itzi egin eban, eta aingeruak
hurreratu jakozan zerbitzera.
Jaunak esana.
GARIZUMAKO I. DOMEKA
B urtean
I. Irakurgaia
Jainkoak ituna
egin
uholdetik onik
ataratako Noegaz.
Hasiera liburutik
Has 9, 8-15
Egun hareetan, Jainkoak esan eutsen Noeri
eta honen semeei: «Hara, ituna egiten dot zuekin eta zuen ondorengoekin, baita
zeuekin dozuezan bizidun guztiekin be: hegazti, abere eta lurreko piztiekin,
ontzitik urten eta lurrean bizi diran guztiekin. Hona, zuekin ituna eginez,
emoten deutsuedan hitza: ez dauala uholdeak barriro bizidunik hondatuko, ez
dala aurrerantzean izango lurra hondatuko dauan uholderik».
Jainkoak esan eban gainera: «Hau da zuekin
eta zuen artean bizi diran bizidun guztiekin belaunez belaun eta betiko egiten
dodan itunaren ezaugarria: neure ortzadarra ipiniko dot hodeietan, eta ha
izango da lurragaz egiten dodan itunaren ezaugarria. Nik zerua lainotzean,
ortzadarra agertuko da hodeietan, eta gogoratuko naz zuekin eta bizidun
guztiekin dodan itunaz, eta ez da izango gehiago bizidunak hondatuko dituan
uholderik».
Jaunak esana.
Erantzun Salmoa
Sal 25 [24], 4-5b. 6 eta 7cd. 8-9 (R/. ik. 10)
R/. Zure bidezidor guztiak grazia eta
leialtasuna, Jauna,
zure ituna gordetzen dabenentzat.
V/. Azaldu niri, Jauna, zeure bideak,
erakutsi
zeure bidezidorrak.
Gidatu
nagizu zeure leialtasunean, eta irakatsi,
Zeu
zara-eta nire Jainko salbatzailea. R/.
V/. Izan gogoan, Jauna, zeure errukia eta
maitasuna,
betidanikoak
dira-eta.
Gogoratu
nitaz zeure maitasunean,
zeure
ontasunari dagokionez, Jauna. R/.
V/. Ona eta zuzena da Jauna,
bidea
erakusten deutse pekatariei.
Apalak
zuzenbidez daroaz,
bere
bidea erakusten deutse apalei. R/.
II. Irakurgaia
Ur ha
orain zuek
salbatzen zaituen Bateoaren irudi da.
San Pedro Apostoluaren lehenengo epistolatik
1 P 3, 18-22
Senide maiteok: Kristok heriotza jasan eban
pekatuakaitik behin betiko, «errubakoak errudunakaitik», zuek Jainkoagana
eroateko. Gizakia zanez, heriotza jasan eban, baina bizia hartu eban barriro
Espirituagandik. Espirituaren eraginez joan zan bere mezua iragartzera
giltzapetuta egozan espirituei, sasoi baten sinisgogor izan ziranei; Noeren
egunetan, harek ontzia egin bitartean, Jainkoa pazientziaz egon jaken zain;
baina ontzian banaka batzuk bakarrik, zortzi lagun guztira, izan ziran uraren
bidez salbatuak.
Ur ha orain zuek salbatzen zaituen Bateoaren
irudi da. Eta Bateoa ez da gorputzeko zikina garbitzea, Jainkoari kontzientzia
garbia eskatzea baino, Jesu Kristoren biztueraren bitartez. Jesu Kristo, zerura
igon ondoren, Jainkoaren eskumaldean dago eta menpean ditu aingeruak, aginteak
eta indarrak.
Jaunak esana.
Ebanjelio aurreko txatala
Mt 4, 4b
V/. Gizakia ez da ogiz bakarrik bizi,
Jainkoaren
ahotik urteten dauan hitz guztitik baino.
Ebanjelioa
Satanasek Jesus
tentatu eban,
eta aingeruak
ebazan zerbitzari.
✠ Jesu Kristoren Ebanjelioa San Markosen liburutik
Mk 1, 12-15
Aldi haretan, Espirituak basamortura
bultzatu eban Jesus. Berrogei egunez egon zan basamortuan, Satanasek tentatzen
ebala. Basapiztien artean bizi zan eta aingeruak zituan zerbitzari.
Joan Bateatzailea kartzelan sartu ebenean,
Jesus Galileara joan zan eta Jainkoaren Barri Ona iragartzen eban. Holantxe
inoan: «Bete da epea, eta hurrean da Jainkoaren erregetza. Bihotz-barritu
zaiteze eta sinistu Barri Ona».
Jaunak esana
Iruzkina
Garizuman zeharreko lehenengo irakurgaiak Jainkoaren herria aurkezten badeusku, eta honen huts egitea, Jainkoagandik aldentzea..., ebanjelioak Jesus aurkeztuko deusku Jainkoaren gizon lez, gizaki garaile lez, Jainkoaren herri barriaren hasiera lez.
Basamortuan zirikatua izan zan herria. Basamortuan zirikatua izango da Jesus. Baina honek garaile urtengo dau tentaldietan: basamortuan "lagun" izango ditu basapiztiak, eta aingeruak zerbitzari izango ditu.
Joan Bateatzailearen atxilotzeak sarrerea emongo deutso Jesusi; amaitu da aldi zaharra, hasi da barria. Eta, aldi barrian sartu zarala adierazteko, bihozbarritzea dozu ezaugarri.
Hauxe izango da Garizumaldian dagokigun eginbeharra: bihozbarritzea. Jainkoa geugana begira jarri nahi izatetik, Jainkoarengana begira jartea. Ha geure esanetara jarri nahi izatetik, geu bere esanetara jartea. Bere Espirituak eroango gaitu aldakuntza horretara, eta bizi ahal izango dogu berbizkundearen barritasuna.
(HOMILIA)
C urtean
I. Irakurgaia
Herri aukeratuaren fede-autormena.
Deuteronomioa liburutik
Dt 26, 4-10
Moisesek honan berba egin eutson herriari:
«Abadeak zure eskutik lehen-frutuen otzarea hartu eta Jaunaren zure Jainkoaren
altara aurrean jarriko dau.
Orduan, Jaunaren zeure Jainkoaren aurrean
esango dozu: "Nire aita noraezean ebilen aramearra zan; Egiptora jaitsi
eta etorkin lez bizi izan zan han, lagun bakar batzuekin. Egipton herri handi
egin zan jentez eta indarrez.
Egiptoarrek tratu txarra emon euskuen,
zapaldu eta morrontza gogorra ezarri. Deadar egin geuntson Jaunari, gure asaben
Jainkoari; Jaunak gure deadarra entzun eban eta gure atsekabe, neke eta
estualdia ikusi eban. Eta Egiptotik atara ginduzan Jaunak ahalmen handiz eta
esku indartsuz, arerioengan bildur-ikara sortuz, ezaugarri eta egintza
harrigarriak eginez. Toki honetara ekarri ginduzan eta lurralde hau emon
euskun, esnea eta eztia darion lurraldea. Orain, hona hemen non dakartsudazan,
Jauna, Zeuk emon deustazun lurreko emoitzen lehen-frutuak".
Hori esanik, Jaunaren zeure Jainkoaren
aurrean itziko dozu eskeintza, eta Jauna zeure Jainkoa ahuspez gurtuko dozu».
Jaunak esana.
Erantzun Salmoa
Sal 91 [90], 1-2. 10-11. 12-13. 14-15 (R/. ik. 15b)
R/. Zagoz nigaz, Jauna, larrialdian.
V/. Goi-goikoaren aterpean bizi zaran horrek,
gaua
Ahaltsuaren kerizpean emoten dozun horrek,
esaiozu
Jaunari: «Zu nire babesleku eta gaztelu,
ene
Jainko, Zeugan dot konfiantza». R/.
V/. Ez jatzu zoritxarrik jazoko,
ez
da zure txabolara izurririk hurreratuko,
bere
aingeruei agindu deutse-eta,
zu
bide guztietan zaintzeko. R/.
V/. Besoetan eroango zaitue,
harriekin
estropezu egin ez dagizun.
Suge
eta sugegorrien gainean ibiliko zara,
oinazpian
hartuko dozuz lehoia eta herensugea. R/.
V/. «Onik atarako dot, niri lotua dagoalako,
toki
seguruan jarriko, nire izena autortzen daualako.
Dei
egingo deust, eta Nik erantzungo;
beragaz
izango nau larrialdian,
libratuko
dot eta ospez jantziko». R/.
II. Irakurgaia
Kristogan sinisten dauanaren fede-autormena.
San Paulo Apostoluak Erromatarrei egindako epistolatik
Erm 10, 8-13
Senideok: Hau dino Liburu Santuak: «Hurrean
dozu hitza, zeure ahoan eta zeure bihotzean». Hitz hori, hain zuzen, guk
iragartzen dogun sinismenaren mezua da. Izan be, zeure ahoz autortzen badozu
Jesus Jauna dala, eta zeure bihotzean sinisten badozu Jainkoak hilen artetik
biztu ebala, salbatuko zara. Izan be, bihotzez sinisten dauana zuzentzat
hartzen dau-eta Jainkoak, eta ahoz autortzen dauana salbatu egiten da. Liburu
Santuak dino: «Harengan sinisten dauana ez da lotsagarri geldituko».
Judegu izan ala ez, ez dago bereizketarik,
bat bera da-eta guztien Jauna, dei egiten deutsoen guztientzat eskuzabala. Izan
be, «Jaunaren izenari dei egiten deutsana salbatuko da».
Jaunak esana.
Ebanjelio aurreko txatala
Mt 4, 4b
V/. Gizakia ez da ogiz bakarrik bizi,
Jainkoaren
ahotik urteten dauan hitz guztitik baino.
Ebanjelioa
Espirituak
eroanik, basamortuan zehar ibili zan Jesus,
deabruak tentatzen ebala.
✠ Jesu Kristoren Ebanjelioa San Lukasen liburutik
Lk 4, 1-13
Aldi haretan, Jesus Espiritu Santuaz beterik
bihurtu zan Jordandik. Espirituak eroanda, basamortuan zehar ibili zan berrogei
egunez, deabruak tentatzen ebala. Ez eban ezer jan egun hareetan, eta azkenean
gosetu egin zan. Orduan, deabruak esan eutson: «Jainkoaren Seme bazara, esaiozu
harri honi ogi bihurtu dadila». Jesusek erantzun eutson: «Liburu Santuan
idatzirik dago: “Gizakia ez da ogiz bakarrik bizi”».
Gero, deabruak, toki goi batera eroanda,
munduko erreinu guztiak erakutsi eutsozan une baten eta esan eutson: «Horreen
guztion agintea eta ospea emongo deutsut: neuri emon deuste eta gura dodanari
emoten deutsat. Beraz, gurtzen banozu, zeurea izango da dana».
Jesusek erantzun eutson: «Idatzita dago:
“Jauna zeure Jainkoa gurtuko dozu, eta bera bakarrik zerbiduko”».
Orduan, deabruak Jerusalemera eroan eban
eta, tenpluaren goreneko ertzean ipinirik, esan eutson: «Jainkoaren Seme
bazara, bota egizu zeure burua hemendik behera, ze, idatzita dago: “Bere
aingeruei aginduko deutse zu jagoteko”, eta “eskuetan eroango zaitue, harriakaz
estropezu egin ez dagizun”».
Erantzun eutson Jesusek: «Aginduta dago: “Ez
tentatu Jauna zeure Jainkoa”».
Eta tentaldi guztiak amaiturik, alde egin
eban deabruak Jesusengandik hurrengo aukerara arte.
Jaunak esana.
(HOMILIA)